Czy spodziewał się Pan trzeciego lockdownu centrów handlowych i to w tak krótkim czasie po drugim?
Grzegorz Mroczek, wiceprezes CREAM Property Advisors: Jestem zaskoczony, choć czułem przez skórę, że za planem zmiany terminów ferii idzie znacznie więcej. Jesteśmy zasmuceni i zaniepokojeni brakiem współpracy strony rządzącej z organizacjami branżowymi. Podejmowanie tak istotnych decyzji dla ważnej gałęzi gospodarki, którą jest handel, powinno mieć jasne i klarowne podstawy. Rynek handlowy, zwłaszcza właściciele nieruchomości, nie uzyskali żadnych rekompensat za przymusowe zamknięcia, a sprawa niedziel handlowych utknęła w martwym punkcie. Pomoc jest konieczna. Sytuacja w naszej branży już dziś jest dość dramatyczna, pojawiają się coraz większe problemy w przepływie gotówki – i to nie tylko po stronie najemców – również po stronie projektów. Wzrasta ogólne zadłużenie. Pojawia się luka w systemie płatności, która ma wpływ na wszystkich uczestników rynku. Przed branżą nieruchomości duża strategiczna praca do wykonania na wielu polach. Wierzę, że tę sytuację, choć nie jest łatwa, przy odpowiednim podejściu i współpracy da się opanować.
Czy ma Pan jakieś światełko da branży w tym „lockdownowym tunelu”? Jak centra handlowe mogą starać się przetrwać ten kryzys?
Przede wszystkim ta sytuacja powinna nam wszystkim uzmysłowić, jak ważny dla rynku jest handel tradycyjny. Potępiam czarnowidztwo i opowieści, które przewidują rychły upadek handlu stacjonarnego. Choć internet jest mocnym kanałem sprzedaży i rośnie, to nadal stanowi mały ułamek obrotu w branży retail i tak zostanie przez jeszcze wiele lat, mimo drobnych oczywistych korekt.
Światełko w tunelu? Zacznijmy na poważnie pracować nad strategią dla centrów handlowych, a nie opowiadać o ich zagładzie. Oczywiście, są elementy projektów, które potrzebują gruntownej przebudowy i nie dotyczy to tylko fasady. Myślę o przebudowie tenant mixu, co nie jest ani łatwe ani szczególnie tanie. Prawda jest taka, że wiele obiektów potrzebuje myśli strategicznej i dostosowania do nowych realiów, wymagań rynku – na wzór aktualizacji oprogramowania komputerowego.
CREAM Property Advisors pracuje nad tego typu projektami już od kilku lat i z pokorą stwierdzam, że jesteśmy coraz sprawniejsi. Nie zarządzamy w starym stylu, ale tworzymy i pracujemy w systemie projektowym, agilowym. Nasze usługi odpowiadają na konkretne potrzeby rynku takie, jak: obniżenie kosztów zarządzania i podniesienie NOI, czyli nasz program CNC, szybki audyt strategiczny poprawiający sterowność projektów to C-360, SellMe – poprawia z kolei parametry projektu na sprzedaż, a CRTM – to projekt marketingowy odpowiadający m.in. za dygitalizację obiektów. Widzimy też potrzebę nisko kosztowego face liftingu nieruchomości, które zwyczajnie się starzeją – to jest nasz kolejny projekt – obecnie w fazie intensywnego przygotowania.
Rynek potrzebuje działań w duchu “let’s reimagine retail” – wymyślmy handel na nowo. To trzęsienie ziemi, z którym teraz mamy do czynienia, będzie powodować głębokie zmiany i przyspieszy wiele trendów. Są łatwiejsze formaty jak retail parki, ale to galerie handlowe mają znacznie większy potencjał tylko trzeba nim sprawnie sterować. Wspierajmy się wzajemnie z duża pokorą i odpowiedzialnością. To nie jest czas na wykorzystanie sytuacji kosztem partnera biznesowego – przy prawidłowej postawie damy radę i przejdziemy przez każdy kryzys.
Co czeka branże retail w najbliższym czasie?
Największym wyzwaniem będzie pobudzenie konsumpcji, szczególnie w branżach, które najbardziej ucierpiały. Dość dużo doświadczeń zebraliśmy już po pierwszym lockdownie. Nie było tak źle, jak wieszczyli pesymiści. Odbudowaliśmy około 80-85 proc. odwiedzalności dość szybko – co nie oznacza, że jest wspaniale, bo ubytek w obrotach jest ogromny, ale oznacza to, że rynek jest dynamiczny. Liczę na tzw. „revange shopping”. Klienci kochają zakupy, chodzenie do kina i restauracji – czy tej normalności nie brakuje nam wszystkim? Nie możemy być bierni i jako specjaliści musimy zrobić wszystko, aby pobudzić konsumpcję i jak najszybciej odbudować popyt, mimo niesprzyjających warunków – w mojej ocenie to najważniejszy cel w branży na przyszłość.
Rozmawiała Urszula Szewczyk.
O CREAM Property Advisors
CREAM Property Advisors oferuje pełny zakres usług związanych z nieruchomościami komercyjnymi. Firma specjalizuje się w asset i property managemencie, leasingu powierzchni handlowych i biurowych, sprzedaży nieruchomości komercyjnych oraz obsłudze prawnej rynku nieruchomości. Spółka oferuje ponadto zaawansowane usługi zarządcze pod nazwą Quattro: CNC, C360, Sell Me oraz C-RTM, których zadaniem jest generowanie wzrostu wartości nieruchomości i przygotowanie obiektów do sprzedaży. Więcej informacji: cream-advisors.pl
